„Qirollik statistika jamiyati“ jurnali

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Qirollik Statistik Jamiyati jurnali“ bu – oʻzaro koʻrib chiqiladigan ilmiy statistika jurnali hisoblanadi. U 3 ta seriyadan iborat va Wiley tomonidan Qirollik statistika jamiyati uchun nashr etilgan.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

London Statistika Jamiyati 1834-yilda tashkil etilgan, biroq 4 yil davomida umuman jurnal chiqarmagan. 1834-yildan 1837-yilgacha jamiyat aʼzolari oʻzlarining oʻqish natijalarini boshqa aʼzolarga oʻqib berishdi hamda baʼzi tafsilotlar jarayonda qayd etilgan. 1834-yilda jamiyatga eʼlon qilingan 1-tadqiqot Angliyaning Manchester shahridagi odamlarning kasblari boʻyicha oddiy tadqiqot boʻlgan. Uyma-uy yurib, surishtirib oʻtkazilgan tadqiqot shuni koʻrsatdiki, eng keng tarqalgan kasb tegirmonchi, undan keyin esa toʻquvchilik kasb etadi[1].

Bu jurnal tashkil etilganida, London Statistika Jamiyatining aʼzoligi Britaniya fanni rivojlantirish assotsiatsiyasining statistik boʻlimi bilan deyarli toʻliq mos tushgan. 1837-yil „London Statistika Jamiyatining operatsiyalari toʻplami“ yozildi hamda 1838-yil may oyida jamiyat oʻz jurnalini chiqara boshladi. Jurnalning 1-bosh muharriri Rawson W.Rawson edi[1]. Jurnal paydo boʻlishining dastlabki kunlarida fikr bildirish kerakmi yoki yoʻqmi yoki shunchaki raqamlar haqida tortishuvlar bor edi. Jamiyatning ramzi bir toʻplam faktlarni ifodalovchi bugʻdoy poʻstlogʻi boʻlib, lotincha „Aliis exterendum“ yaʼni „boshqalar tomonidan yirtilib ketish“ shiori edi. Koʻpgina aʼzolar bu taʼqiq ostida gʻazablanishdi hamda 1857-yilda shior bekor qilindi[2].

1838-yildan--1886-yilgacha jurnal „London Statistika Jamiyati“ jurnali sifatida nashr etilgan. 1887-yilda u „Qirollik statistika jamiyati jurnali“ deb oʻzgartirildi.

1934-yilda oʻzining yuz yilligi munosabati bilan jamiyat, sanoat hamda qishloq xoʻjaligi dasturlari boʻyicha ishlarni nashr etish uchun „Qirollik statistika jamiyati jurnali“ ga qoʻshimchani ochdi[3]. 1948-yilda jamiyat oʻz jurnallarini qayta tashkil etdi hamda asosiy jurnal „Qirollik statistika jamiyatining jurnali“,A seriyasi (Umumiy) boʻldi () va qoʻshimcha B seriyasiga aylandi (Statistik metodologiya[2]).1988-yilda B seriyasi oʻz nomini A seriyasiga (Jamiyatdagi statistika) oʻzgartirdi.

1952-yilda jamiyat „Qirollik statistik jamiyati jurnali“ ning Amaliy statistik maʼlumotlariga asos solgan hamda u C seriyasiga (Amaliy statistika) aylandi. 1993-yilda Statistika instituti bilan birlashgandan soʻng, jamiyat D seriyasini nashr etdi, lekin bu jurnal 2003-yilda yopilgan.

Muhokama qogʻozlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Anʼanaga koʻra, jamiyatning navbatdagi yigʻilishlarida maʼruzalar taqdim etildi hamda tayyor boʻlganlar taqdimotni sharhlash uchun taklif qilindi. Maqola va keyingi muhokama jurnalda chop etiladi. Bu qirollik jamiyati kabi oʻsha davrning boshqa ilmiy jamiyatlari tomonidan qoʻllanilgan formatga amal qildi. Maqolalar oʻqish uchun tanlangan boʻlsa-da, taqdim etilishidan avval ekspertlar tomonidan koʻrib chiqilsa ham, bu amaliyot hozirgacha davom etmoqda. Jamiyatning navbatdagi yigʻilishida maʼruzani taqdim etish uchun taklif qilinishi muhim eʼtirof hisoblanadi. Ushbu tanlov hozirda B seriyasi uchun jamiyatning tadqiqot boʻlimi va A&C seriyasi uchun tayinlangan muharrir tomonidan amalga oshiriladi. Maqolalar qoʻllanilishi nuqtai nazaridan muhim va keng qiziqish uygʻotadigan qilib tanlanadi.

Har qanday shaxs munozara yigʻilishlarida qatnashish va muhokamaga hissa qoʻshish uchun taklif qilinishi mumkin, garchi ular besh daqiqa nutq vaqti bilan cheklangan boʻlsalar ham. Maqolaning rasmiy taqdimotidan soʻng, 2 maʼruzachi oldindan kelishilgan holda fikr bildirish uchun taklif qilinadi. Rasmiy ravishda ular „minnatdorchilik“ni taklif qilish hamda 2-oʻrinda turish uchun u yerda boʻladilar hamda taqdimotni tegishli ravishda maqtashlari, tanqid qilishlari mumkin. Munozaraga qoʻshgan hissalar koʻrib chiqilmaydi, ammo jurnalda 400 ta soʻz bilan cheklangan boʻladi.

Hozirgi formati[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009-yil holatiga koʻra, ushbu umumiy nom ostida 3 ta seriya nashr etilgan.

"Qirollik statistika jamiyati" jurnali, A seriyasi (Jamiyatdagi statistika)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jamiyatdagi statistika har chorakda chop etiladi. Uning 2021-yildagi taʼsir koeffitsienti 2,175% ni tashkil qiladi[4].

Oldingi va hozirgi muharrirlar:  

"Qirollik statistika jamiyati" jurnali, B seriyasi (Statistik metodologiya)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Statistik metodologiya yiliga 5 marta nashr etiladi. Uning 2021-yildagi taʼsir koeffitsienti 4,933% ni tashkil qiladi[5].

1934-yildan boshlab u „Qirollik statistika jamiyati jurnaliga qoʻshimcha“ deb nomlangan va 1998-yilda hozirgi nomiga oʻzgartirilishidan oldin, 1948-yilda „Qirollik Statistik Jamiyati“ jurnali B seriyasiga oʻzgartirildi (metodik),

2003-yilda statistiklar oʻrtasida oʻtkazilgan soʻrovda B seriyasi statistika sohasidagi eng sifatli jurnallardan biri sifatida qabul qilingan edi[6].

Oldingi va hozirgi muharrirlar:  

"Qirollik statistika jamiyati" jurnali, C seriyasi (Amaliy statistika)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Amaliy statistika yiliga 5 marta nashr etiladi. Uning 2021-yilda taʼsir koeffitsienti 1,680% ni tashkil qiladi[7].

Amaliy statistikada manba kodi sifatida nashr etilgan dastlabki 227 ta algoritmni koʻrib chiqish imkoni mavjuddir[8]. Bunday kod oxirgi marta 1997-yilda nashr etilgan.

Oldingi va hozirgi muharrirlar:  

"Qirollik statistika jamiyati" jurnali, D seriyasi (Statistik)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Statistik endi nashr etilmayapti, lekin 2003-yilgacha yiliga 4 marta nashr qilinib, Muhimlik bilan almashtirildi. Yakuniy muharrirlar AJ Watkins (Uels universiteti) va LC Wolstenholme (Siti universiteti London) edi[9]. "Statistika " AC seriyasiga parallel ravishda 1993-yilda Qirollik Statistik Jamiyatining nashri sifatida qoʻshilgan boʻlib, ilgari Statistika instituti tomonidan nashr etilgan.

Ittifoq nashrlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

2004-yildan beri Jamiyat „Ahamiyat“ jurnalini nashr etadi, u umumiy auditoriya uchun mos darajada taqdim etilgan statistik qiziqish mavzularidagi maqolalardan iborat. 2010-yil sentabr oyidan boshlab „Ahamiyat“ jurnali Amerika Statistik Assotsiatsiyasi tomonidan chiqarila boshladi[10].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 S. Rosenbaum (2001). "Precursors of the Journal of the Royal Statistical Society". The Statistician 50 (4): 457–466. doi:10.1111/1467-9884.00290. 
  2. 2,0 2,1 S. Rosenbaum (1984). "The Growth of the Royal Statistical Society". Journal of the Royal Statistical Society, Series A 147 (2): 375–388. doi:10.2307/2981692. 
  3. J. Aldrich (2010) Mathematics in the London/Royal Statistical Society 1834-1934, Electronic Journ@l for History of Probability and Statistics, 6, (1).
  4. [1] (accessed 6 September 2022)
  5. Journal of the Royal Statistical Society, Series B (Statistical Methodology) (accessed 6 September 2022)
  6. Vasilis, Theoharakis; Skordia, Mary (2003). "How Do Statisticians Perceive Statistics Journals?". The American Statistician 57 (2): 115–123. doi:10.1198/0003130031414. https://archive.org/details/sim_american-statistician_2003-05_57_2/page/115. 
  7. Journal of the Royal Statistical Society, Series C (Applied Statistics) (accessed 6 September 2022)
  8. Martynov, G.V. (1990). "Probabilistic-statistical programs from "applied statistics"". Journal of Mathematical Sciences 50 (3): 1643–1684. doi:10.1007/BF01096290. 
  9. „Journal of the Royal Statistical Society, Series D (The Statistician) - Wiley Online Library“. .interscience.wiley.com (2003-yil 19-noyabr). 2013-yil 5-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 22-yanvar.
  10. „Significance Magazine—An ASA and RSS Partnership | Amstat News“. Magazine.amstat.org (2010-yil 13-may). Qaraldi: 2012-yil 22-yanvar.

Qoʻshimcha oʻqish[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • (1838-yil may). „Kirish“. London Statistika Jamiyati jurnali,1 (1): 1–5. 2007-10-13 da olindi.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andoza:Statistics journals