Som

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(So'm (Qirg'iziston)dan yoʻnaltirildi)
Soʻm
Сом
ISO 4217: KGS (417)
Davlat nomi:  Qirgʻiziston
Simvol: с • с • сом

Som — Qirgʻiziston Respublikasining pul birligi. 1993-yil 10-mayda muomalaga kiritilgan. 1 som - 100 tiyin. Xalqaro ifodasi K.1S. 1, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 1000, 2000, 5000 nominaldagi banknotlarda chiqarilgan. Xalqaro valyutalar kursi boʻyicha 1 AQSH dollari q 42,51 S. (2003, okt.). Qirg‘iziston Respublikasining milliy valyutasining barcha banknotlari va tangalari Qirg'iziston Respublikasi hududida rasmiy to'lov vositasi maqomiga ega bo'lib, chiqarilgan yilidan qat'i nazar, to'lov vositasi sifatida qabul qilinshi shart ekanligi belgilangan[1].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qirg‘iziston Respublikasi mustaqikka erishganidan soʻng Jogorku Keneshining 873-XII-sonli qaroriga asosan Davlat banki 1992-yilning 6-martida Qirg‘iziston Respublikasining milliy bank sifatida tashkil etilgan. Milliy bankning maqomi, vazifalari, funksiyalari, vakolatlari va faoliyati tashkiliy tamoyillari Qirgʻiziston Konstitutsiyasi va Milliy banki, banklar va bank ishi to'g'risidagi qonun tomonidan belgilandi. Qirg'iziston Respublikasi Milliy bankining asosiy maqsadi tegishli pul-kredit siyosatini amalga oshirish orqali milliy valyuta birlikning barqarorligiga erishish va qo'llab-quvvatlash hisoblangan.

Monetalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tasviri Nominali Diametri, mm Oʻlchami Vazni Metak Gurd Chiqqan yili
1 tiyin
14
0,95
1,0
Latun
2008
10 tiyin
15
1,15
1,3
latun/stal/latun
50 tiyin
17
1,22
1,8
1 som
19
1,36
2,5
Nikel/stal/nikel
3 som
21
1,4
3,2
5 som
23
1,55
4,2
10 som
24,5
5,4
2009[2][3]

Banknotalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1993-yildagi banknotalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tiyinning old tomonida quyosh nurlari fonida uchayotgan oltin burgut tasviri, davlat nomi va nominasiyasi yozilgan, teskari tomonda -quyosh nurlari bilan o'ralgan tunduk tasvirlangan, davlat nomi va nominasiyasi yozilgan. So‘mning old tomonida Manasning otliq haykali, emitent bankning qisqacha nomi, nominal qiymati va Milliy bank raisi K. K. Nanaevning imzosi qoʻyilgan, orqa tomonida Manas maqbarasi tasvirlangan. Banknotlarda chiqarilgan yili ko'rsatilgan emas.


Qirg'iziston bankining I seriyali banknotalari
Tasvirlar Nominatsiya Oʻlchami
(мм)
Asosiy
rangi
Sanasi
Old tomoni Orqa tononi chiqarilgan Bosilgan Muomaladan
chiqqan
1 tiyin 90×70 qizil 10 may
1993
1993
1999
1 yanvar
2008[4]
10 tiyin yashil
50 tiyin ko'k 1993
2001
1 som 140×70 qizil 1993
5 som yashil
20 som koʻk
Rasm shkalasi millimetr uchun 1,0 piksel.
 Banknotlarda kursiv bilan ko'rsatilgan yillar ko'rsatilmagan.

1994-yildagi banknotalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1997—2005-yildagi banknotalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009—2016-yildagi banknotalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2023-yildagi banknotalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Улуттук валютанын өнүгүү этаптары
  2. MDX va Boltiq boʻyi davlatlari monetalari
  3. Qirgʻizston soʻmi, 2012-06-22da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-07-04
  4. „tiyin никто не отменял“ (ru). www.msn.kg. 2021-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-dekabr.