Olga Rozanova

OLga Rozanova
Tavalludi	(27-iyun) 3-iyul 1886-yil Melenki, Vladimir viloyati
Vafoti	7-noyabr 1918-yil Vladimir viloyati
Kasbi	rassom, shoira
Fuqaroligi	Rossiya RSFSR
Yoʻnalish	suprematizm,

Olga Vladimirovna Rozanova (21-iyun 3-iyul 1886-yil Melenki, Vladimir viloyati – 7-noyabr 1918-yil) – rassom, grafik rassom, bezak sanʼati va sanʼatga oid maqolalar muallifi, shoira. Noyob koloristik isteʼdodga ega rus avangardining eng yirik vakillaridan biri.

Tarjimai holi

Olga Rozanova 1886-yil (21-iyun) 3-iyul kuni Vladimir viloyati Melenki tumanida tavallud topgan. Rozanovaning otasi – Vladimir Yakovlevich Rozanov, okrug politsiyasi xodimi, kollegial maslahatchi, onasi – Yelizaveta Vasilyevna Rozanova, ruhoniyning qizi. Ular oilada toʻrt farzand boʻlgan: Olga Alevtina, Anatoliy va Anna. 1896-yilda Rozanovlar oilasi Vladimirga koʻchib oʻtgan va u yerda eski shahar markazidagi Borisoglebskaya koʻchasidagi (hozirgi Muzey koʻchasi) Olga onasining uyiga joylashgan. Bu yerda, 1896-yildan 1904-yilgacha Olga Rozanova qizlar gimnaziyasida tahsil olgan, shundan soʻng rassomchilikni oʻrganish uchun Moskvaga joʻnagan. Moskvada 3-Tverskaya-Yamskaya koʻchasidagi xonani ijaraga oldi. 1904-yildan 1907-yilgacha Rozanova Anatoliy Petrovich Bolshakovning rasm va haykaltaroshlik xususiy sanʼat maktabida tahsil olgan (Myasnitskiy Proezd, 4). 1907-yil avgustda Rozanova imperator Stroganov nomidagi markaziy sanʼat va sanoat maktabiga kirishga harakat qilgan, ammo kira olmagan va xususiy oliygohlarda oʻqishni davom ettirgan. 1919-yil 5-yanvarda „Iskusstvo“ gazetasida eʼlon qilinishicha, rassom Stroganov maktabida uzoq vaqt oʻqimagan, chunki u yerdagi oʻqitish tizimidan qoniqmagan. 1910-yil boshida Sankt-Peterburgda Nikolay Kulbin va u orqali Mixail Matyushin, Yelena Guro bilan uchrashgan, uning uyida Yoshlar ittifoqi rassomlari jamiyatini yaratishda ishtirok etgan. 1911-yilda Rozanova Moskvadan Sankt-Peterburgga koʻchib oʻtgan va Ye. N. Zvantsevaning sanʼat maktabiga oʻqishga qabul qilingan, bu yerda oʻsha paytda Mstislav Dobujinskiy va Kuzma Petrov-Vodkin dars bergan. Shu bilan birga, Pavel Filonov, Kazimir Malevich, Vladimir Tatlin va Vladimir Mayakovskiy bilan tanishgan. Sankt-Peterburgga koʻchib oʻtgandan soʻng rassom Yoshlar ittifoqining barcha koʻrgazmalarida qatnashib, uning faol aʼzolaridan biriga aylangan. 1917-yil inqilobidan keyin Rozanova sanʼatni qayta tashkil etishda yordamlashgan va Xalq taʼlimida tasviriy sanʼatning badiiy va sanoat boʻlimiga rahbarlik qilgan. 1918-yil 7-noyabrda Olga Rozanova Soldatenkovskaya kasalxonasida (hozirgi Botkinskaya) difteriyadan vafot etgan. U Novodevichy monastiriga dafn etilgan lekin uning qabri yoʻqolgan. Rozanovaning nomi Ivanovo-Voznesensk rassomchilik maktabiga berilgan.

Xotirasi

• 2016-yil fevral oyida Vladimirda „Eydos“ madaniyat markazi saʼy-harakatlari bilan viloyat hokimligi madaniyat boshqarmasi va Vladimir shahri maʼmuriyati koʻmagida Olga Rozanova: mintaqaviy, milliy, global" ilmiy konferentsiyasi boʻlib oʻtgan. Anjumanda taniqli olimlar Andrey Sarabyanov, Vera Terexina va boshqa mutaxassislar ishtirok etishgan.
• 2016-yil noyabr oyida Vladimirda „Olga Rozanova markazi“ ochilgan. Rozanov markazining asosiy vazifalari ilmiy-tadqiqot, ekspert, taʼlim, badiiy va nashriyot faoliyatini oʻz ichiga oladi.