Mustaqillik kuni

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Mustaqillik kuni biror mamlakatning boshqa davlatdan yoki mustamlakalikdan ajralib chiqqan kunidir. Odatda milliy bayram oʻlaroq har yili nishonlanadi.

Quyida dunyo mamlakatlarining mustaqillik kunlari keltirilgan:

Mamlakat Sana Qachon va kimdan mustaqil boʻlgan
Afgʻoniston 19 avgust 1919 yili Birlashgan Qirollikdan.
Albaniya 28 noyabr 1912 yili eʼlon qilingan, Usmonlilar imperiyasidan.
Jazoir 5 iyul 1962, Fransiyadan.
Andorra 14 mart 1993 yili Fransiya va Ispaniyadan.
Angola 11 noyabr 1975 yili Portugaliyadan.
Antigua va Barbuda 1 noyabr 1981 yili Birlashgan Qirollikdan.
Argentina 9 iyul 1816 yili Ispaniyadan.
Armaniston 21 sentabr 1991 yili Sovet Ittifoqidan.
Avstriya 15 may 1955 yili AQSh, Sovet Ittifoqi, Birlashgan Qirollik hamda Fransiyadan.
Ozarbayjon 18 oktabr 1991 yili Sovet Ittifoqidan.
Bagamalar 10 iyul 1973 yili Birlashgan Qirollikdan.
Bahrayn 15 avgust 1971 yili Birlashgan Qirollikdan.
Bangladesh 26 mart Pokistondan ozodlik eʼlon qilingan, natijada toʻqqiz oy davom etgan urush (1971, 16 dekabrgacha).
Barbados 30 noyabr 1966 yili Birlashgan Qirollikdan.
Belarus 3 iyul 1944 yili Sovet qoʻshinlarining Minskni fashistlar Germaniyasidan ozod etishi.
Belgiya 21 iyul 1831 yili Belgiya inqilobi tufayli.
Beliz 21 sentabr 1981 yili Birlashgan Qirollikdan.
Benin 1 avgust 1960 yili Fransiyadan.
Boliviya 6 avgust 1825 yili Ispaniyadan.
Bosniya va Gersegovina 1 mart 1992 yili Yugoslaviyadan.
Botsvana 30 sentabr 1966 yili Birlashgan Qirollikdan.
Braziliya 7 sentabr 1822 yili Portugaliyadan mustaqillik eʼlon qilindi. Biroq 1825 yilning 29 avgustigacha tan olinmadi.
Bruney 1 yanvar 1984 yili Birlashgan Qirollikdan.
Bolgariya 22 sentabr 1908 yili Usmonlilar Imperiyasidan.
Burkina Faso 5 avgust 1960 yili Fransiyadan.
Burundi 1 iyul 1962 yili Belgiyadan.
Kamerun 1 yanvar Fransiya va Birlashgan Qirollikdan.
Kabo Verde 5 iyul 1975 yili Portugaliyaiyadan.
Chad 11 avgust 1960 yili Fransiyadan.
Chili 12 fevral 1818 yili Ispaniyadan mustaqillik eʼlon qilingan. Biroq chililiklar Mustaqillik Kunini 1844 yilgacha 18 sentabrda nishonlashgan.
Kolumbiya 20 iyul va 7 avgust 1810 yili Ispaniyadan.
Kongo 30 iyul 1960 yili Belgiyadan.
Kosta Rika 15 sentabr 1821 yili Ispaniyadan.
Xorvatiya 8 oktabr 1991 yili Yugoslaviyadan.
Kipr 1 oktabr 1960 yili 16 avgustda Birlashgan Qirollikdan. Biroq kiprliklar Mustaqillik Kunini 1 oktabrda nishonlashadi.
Chexiya va Slovakiya 28 oktabr

17 noyabr

Chexoslovakiya oʻlaroq 1918 yili Avstriya-Vengriyadan.

Slovakiya 1989 yili Chexoslovakiyadan.

Dominikan Respublikasi 27 fevral 1844 yili Gaitidan.
Sharqiy Timor 20 may 2002 yili Indoneziyadan.
Ekvador 10 avgust va 24 may 1809 10 avgustda Ispaniyadan mustaqillik eʼlon qilindi, biroq 1810 yil 2 avgustda bekor qilindi. 1822 yil 24 mayda batamom mustaqil boʻldi.
Eritreya 24 may 1993 yili Efiopiyadan.
Estoniya 24 fevral 1918 yili Rossiyadan. Sovet Ittifoqi tarkibida boʻlgan vaqti (1944 - 1991) mustamlaka deb koʻrilsa-da, undan chiqish sanasi Mustaqillik Kuni sifatida nishonlanmaydi.
Finlandiya 6 dekabr 1917 yili Rossiyadan.
Gambiya 18 fevral 1965 yili Birlashgan Qirollikdan.
Gruziya 26 may 1918 yili Rossiyadan.
Gana 6 mart 1957 yili Birlashgan Qirollikdan.
Gretsiya 25 mart 1821 yili Usmonlilar Imperiyasidan.
Gvatemala 15 sentabr 1821 yili Ispaniyadan.
Gayana 26 may 1966 yili Birlashgan Qirollikdan.
Gaiti 1 sentabr 1804 yili Fransiyadan.
Gonduras 15 sentabr 1821 yili Ispaniyadan.
Islandiya 17 iyul 1944 yili Daniyadan.
Hindiston 15 avgust 1947 yili Birlashgan Qirollikdan.
Indoneziya 17 avgust Niderlandiyadan mustaqillik eʼlon qilingan kun. 1945 yili Yaponiyadan.
Isroil 14-may Yahudiy taqvimiga koʻra 5 Iyar kuni (15 aprel va 15 may orasida) nishonlanadi. Zamonaviy mustaqillikka 1948 yilning 14 mayida erishdi (Birlashgan Qirollikdan).
Yamayka 6 avgust 1962 yili Birlashgan Qirollikdan.
Iordaniya 25 may 1946 yil Birlashgan Qirollikdan.
Qozogʻiston 16 dekabr 1991 yili Sovet Ittifoqidan.
Keniya 12 dekabr 1963 yili Birlashgan Qirollikdan.
Shimoliy Koreya 9 sentabr 1948 yili, Korea Xalq Demokratik Respublikasi tashkil topishi bilan.
Janubiy Koreya 15 avgust 1945 yili Yaponiyadan.
Quvayt 26 yanvar 1961 yili Birlashgan Qirollikdan.
Qirgʻiziston 31 avgust 1991 yili Sovet Ittifoqidan.
Latviya 18 noyabr 1918 yili Rossiyadan.
Livan 22 noyabr 1943 yili Fransiyadan.
Lesoto 4-oktyabr Birlashgan Qirollikdan, 1966.
Liberiya 26-iyul 1847.
Litva 16-fevral 1990
Madagaskar 26-iyun 1960-yil Fransiyadan.
Malavi 6-iyul [Birlashgan Qirollik]]dan, 1964.
Malayziya 31-avgust Birlashgan Qirollikdan, 1957
Maldives 26-iyul Birlashgan Qirollikdan, 1965
Mali 22-sentyabr Fransiyadan, 1960
Malta 21-sentyabr Birlashgan Qirollikdan, 1964.
Mavrikiy 12-mart Birlashgan Qirollikdan, 1968.
Meksika 16-sentyabr 1821
Moldova 27-avgust Sovet Ittifoqidan, 1991
Mongoliya 26-noyabr Xitoydan, 1921
Montenegro 21-may Serbiyadan, 2006
Marokash 2-mart Fransiya va Ispaniyadan, 1956
Mozambik 25-iyun Portugaliyadan, 1975
Myanma 4-yanvar Birlashgan Qirollikdan, 1948
Namibiya 21-mart 1990
Nikaragua 15-sentyabr Ispaniyadan, 1821
Niger 3-avgust Fransiyadan, 1960
Nigeriya 1-oktyabr Birlashgan Qirollikdan, 1960
Norvegiya 17-may Shveytsariyadan, 1905[1].
Pokiston 14-avgust Birlashgan Qirollikdan, 1947.
Panama 28-noyabr Ispaniyadan, 1821[2]
Papua Yangi Gvineya 16-sentyabr Avstraliyadan, 1975.
Paragvay 15-may Ispaniyadan, 1811.
Peru 28-iyul Ispaniyadan, 1821.
Filippin 12-iyun Ispaniyadan, 1898.
Polsha 11-noyabr
Portugaliya 1-dekabr Ispaniyadan, 1640[3].
Qatar 3-sentyabr Birlashgan Qirollikdan, 1971.
Irlandiya 6-dekabr Birlashgan Qirollikdan, 1922.
Makedoniya 8-sentyabr 1991.
Ruminiya 9-may Usmonlilar imperiyasidan, 1877.
Rossiya 12-iyun Sovet Ittifoqidan
Ruanda 1-iyul Belgiyadan, 1962.
San-Tome va Prinsipi 12-iyul Portugaliyadan, 1975.
Serbiya 15-fevral 1804.
Seyshell orollari 29-iyun Birlashgan Qirollikdan, 1976.
Syerra-Leone 27-aprel Birlashgan Qirollikdan, 1961.
Singapur 9-avgust Malayziyadan, 1965.
Slovakiya 17-iyul 1993
Sloveniya 26-dekabr 1990
JAR 11-dekabr Birlashgan Qirollikdan, 1931
Shri Lanka 4-fevral Birlashgan Qirollikdan, 1948.
Surinam 25-noyabr Niderlandlardan, 1975.
Svazilend 6-sentyabr Birlashgan Qirollikdan, 1968.
Shveytsariya 1-avgust 1291.
Tojikiston 9-sentyabr Sovet Ittifoqidan, 1991.
Tanzaniya 9-dekabr Birlashgan Qirollikdan, 1961.
Trinidad va Tobago 31-avgust Birlashgan Qirollikdan, 1962.
Tonga 4-iyun Birlashgan Qirollikdan, 1970.
Tunis 20-mart Fransiyadan, 1956.
Ukraina 24-avgust Sovet Ittifoqidan, 1991.
BAA 2-dekabr Birlashgan Qirollikdan, 1971.
AQSh 4-iyul Birlashgan Qirollikdan, 1776.
Urugvay 25-avgust Braziliyadan, 1825.
Oʻzbekiston 1-sentyabr Sovet Ittifoqidan, 1991.
Vatikan 11-fevral Italiyadan, 1929.
Venesuela 5-iyul Ispaniyadan, 1811.
Vyetnam 2-sentyabr Fransiyadan, 1945.
Yaman 30-noyabr Birlashgan Qirollikdan, 1967.
Zambiya 24-oktyabr Birlashgan Qirollikdan, 1964.
Zimbabve 18-aprel Birlashgan Qirollikdan, 1980.

Yana qara[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Commonly celebrated on the Constitution Day set by signing of the Norwegian Constitution at Eidsvoll, 1814
  2. The 1903 separation from Colombia is also celebrated Separation Day
  3. The country's original independence (from the Kingdom of León) was recognized on 5 October of 1143. That day is a holiday in Portugal, but for a different reason. (Implantation of the Republic, or Republic Day. Event of 1910.) Note that none of these events are similar to today's declarations or recognition of independence as these are in fact the recognition of the rule of a king to the land. Portugal existed as a separated entity before 1143 and during the union with Ispaniya between 1580-1640