Andora

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Andora yoki Marina — Italiyaning Riviera sohilidagi shaharcha,Liguria mintaqasida joylashgan boʻlib,Savona provinsiyasi tarkibiga kiradi.

Geografiya va iqlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andora Italiya Rivierasining g'arbiy qismida,sharqda Kapo Mele va g'arbda Kapo Mimosa o'rtasida joylashgan.Ushbu qirg'oq hududi Riviera delle Palme deb ataladi,uning markazi Savonada joylashgan.G'arbda Riviera dei Fiore joylashgan bo'lib,u Fransiya chegarasidan Servogacha cho'zilgan.2008 yil ISTAT sanasida Andora aholisi 7638 kishini tashkil qilgan,bu yoz oylarida bu deyarli 10 baravarga oshadi. [1]

Asl shahar Merula daryosining chap qirg'og'idagi past tepalikda joylashgan bo'lib,u dengizga quyiladi.Marina di Andora-O'rta asrlardan boshlab qirg'oq bo'ylab tarqalib, avval baliq ovlash va qayiq qurish markazi,so'ngra so'nggi 50 yil ichida sayyohlik kurorti sifatida rivojlangan.U 255 kilometr (158 mi) Savona shahridan,viloyatning asosiy shahri,Imperiyadan 100 kilometr (62 mi)Sanremodan va 200 kilometr (120 mi) Genuyadan.Hudud Ingauna tog'li hamjamiyatining bir qismini tashkil qiladi Andoraga tegishli bo'lgan ba'zi cherkovlar qatoriga Konna,Kolla Micheri, San Bartolomeo,San-Pyetro,Stellanello va Rollo kiradi. [2]

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bu yerdagi birinchi aholi punkti eramizdan avvalgi VIII asrga to'g'ri keladi.951-yilda Gotlar bosqinidan keyin u Marca Alemanika tarkibiga kirdi va 1091-yildan Bonifacio di Vastoga o'tdi.1125-yildan boshlab Klavesana oilasi asosan aloqa vositalarini boshqarish uchun mudofaa istehkomini o'z qo'liga oldi va qurdi va shaharni minoralar,cherkovlar va shahar devorlari bilan mustahkamladi.Urush tufayli oila 1252 yilda hududni va uning qal'asini Genuya Respublikasiga sotishga majbur bo'lib,besh asrlik tinchlik davrini boshlab berdi. [3] Bu davrda zaytun daraxtlari yetishtirilib, zaytun moyi ishlab chiqarilgan,baliq ovlash bilan shugʻullangan va qayiq qurilishi boshlangan.1671 yilda Andorada Bibi Maryam paydo bo'ldi.18-asr oxirida bu hudud Montenottening yangi departamentida Napoleon Bonapart nazoratiga o'tdi. Keyinchalik Sardiniya va keyin Italiya hukmronligiga o'tdi. [4]

Aholisi 1861 yilda 1940 kishidan,1961 yilda 3328 kishiga, 1981 yilda 6068 kishiga,2001 yilda esa 6767 kishiga yetdi.

Asosiy diqqatga sazovor joylar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bir vaqtlar Genuya gubernatori bo'lgan Klavesana qal'asi qoldiqlari atrofida ichki qismdagi tepalikda tarixiy yadro mavjud.Qarama-qarshi tomonda Avliyo Nikolay ibodatxonasi va ba'zi madaviylar uylarining xarobalari joylashgan.Albengadagi soborga asoslangan Avliyo Jeyms va Avliyo Filipp cherkovi kech Romanesk uslubida ustunlar va kichik ustunlar bilan mahalliy toshdan qurilgan. Tepalikdan biroz pastroqda qal'a minorasi joylashgan bo'lib, u 1220-1240 yillarda qurilgan va hozirgacha saqlanib qolgan.

Merula daryosidagi 10 ta kamarli ko'prik Rim ko'prigi deb ataladi,ammo u o'rta asrlarda ilgari mavjud bo'lgan eski inshoot o'rnida qurilgan.

O'rta asr ko'prigi yaqinidagi daryoning o'ng qirg'og'ida joylashgan San Giovanni Battista Avliyo Ioann Baptist cherkovi xuddi shu nomdagi cherkovda 15-asrga to'g'ri keladi.Borgata Konfredi tepasida joylashgan eski uylar majmuasi yaqin atrofdagi zaytun terrasalari ishchilarini joylashtirish uchun qurilgan.San-Jovannidan siz hali ham Cervoga boradigan o'rta asr yo'li bo'ylab yurishingiz mumkin.

Marina di Andora markazida siz hali ham 11-asrda Saracensga qarshi mudofaa sifatida qurilgan qal'ani ko'rishingiz mumkin.Bu yerda hozir pitseriya joylashgan.

Laigueglia yo'lida Capo Mele dengiz chiroqi joylashgan. Cervodan Andoraning asosiy sayti - Sent-Jeyms cherkovi. Cervodan cherkov va butun shahar ko'rinishi mavjud. Merule daryosidagi ko'prik Andoraning eng tarixiy shahri bo'lgan San-Jovanni shahriga etib boradi.

Turizm va dam olish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andora uzoq qumli plyaj va tarixiy hinterland tufayli dam olish maskanidir. 1986 yildan beri Andora toza suvlar va plyajlar uchun Bandiera Blu mukofotiga ega. [5] Turar joy mehmonxonalar, yotoqxona va nonushta korxonalari va lager joylarini o'z ichiga oladi.Quyosh to'shagi, ijara va boshqalar kabi xizmatlarni taklif qiluvchi davlat va xususiy lidolar mavjud.Yelkanlar, kanoeda eshkak eshish, sörf, uçurtma sörfü va shamol sörfü kabi turli xil suv sportlari bilan shug'ullanadi.Sport 7 sho'ng'in klubi marinada va portning sharqida yelkanli va kanoeda eshkak eshish klubida joylashgan.

Unda asosan mahalliy qayiq egalari uchun 850 dan ortiq bog'lamlar mavjud,biroq 56 ta joy bu hududga tranzit bo'lgan sayyohlar uchun ajratilgan. Kitlarni tomosha qilish sayohatlari yozda marinadan jo'naydi. San-Pietroda suv sportidan tashqari bouls klublari, tennis klublari va ot minish joylari mavjud.Hudud yurish va tog 'velosipedi uchun mashhur. Parco delle Farfalle konkida konkida uchish maydonchasiga ega va markazda velosiped velodromi mavjud. [6]

Konsertlar yozda Parco Delle Farfalledagi ochiq arenada, shuningdek, shahar markazida va O'rta asrlardagi Sent-Jeyms va Sent-Fillip cherkovining tarixiy muhitida o'tkaziladi. Yoz oylarida ochiq osmon ostidagi kinoteatr ham mavjud.

Iqtisodiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andoraning asosiy iqtisodiy faoliyati Italiyaning g'arbiy Rivieradagi eng katta qumli plyajlardan biriga ega bo'lganligi sababli plyaj turizmiga asoslangan.Yozda ko'plab villalar va dam olish uylari tufayli aholi soni 70 000 ga etadi Aksariyat tashrif buyuruvchilar Piemont, Lombardiya va Aosta vodiysidan,shuningdek, chet eldan kelishadi.

Bu, shuningdek, dunyoga mashhur pesto sousi,mevalar, sabzavotlar,moy uchun zaytun va uzumzorlarni tayyorlash uchun etishtirilgan rayhon ekinlari bilan qishloq xo'jaligi shaharchasidir.

Transport[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andora Via Aurelia qirg'oq yo'lida joylashgan.Ventimiglia va Genuya o'rtasidagi A10 avtomagistralida Andoraga chiqish bor.

Genuya-Ventimiglia liniyasida temir yo'l stansiyasi mavjud.

G'arbda Sanremoga, sharqda Finale Ligurega avtobuslar bor.

Eng yaqin aeroportlar Genuya GOA Cristforo Kolombo va Nice NCE Côte d'Azur.

Qardosh shaharlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andora bilan qardosh shaharlar:

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Sito Ufficiale della Provincia di Savona – Comuni
  2. Andora
  3. Riviera Ligure delle Palme
  4. Comunità Montana Ingauna, Guide Gallery, 1990
  5. „» Regione: lunedì cerimonia di premiazione per le bandiere blu“. 2022-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-noyabr.
  6. Andora

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]